Endings: none/ optionally ནི་
SUBJECT of a verb of predication (1.1.1)
བུམ་པ་མི་རྟག་པ་ཡིན། A pot is impermanent.
COMPLEMENT of a verb of predication (1.1.2)
བུམ་པ་མི་རྟག་པ་ཡིན། A pot is impermanent.
SUBJECT of a verb of existence (1.2.1), living (1.2.2), or dependence (1.2.3)
བུམ་པ་ཡོད། Pots exist.
གྲྭ་པ་དགོན་པ་ལ་བཞུགས། The monks live in a monastery.
འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་བརྟེན། Effects depend on causes.
NOMINATIVE SUBJECT of a verb of action (1.3.1) or motion (1.3.2)
འཁོར་ལོ་འཁོར་རོ། The wheel turns.
པདྨ་འབྱུང་གནས་བོད་ལ་ཕེབས། Padmasambhava went to Tibet.
NOMINATIVE OBJECT of a verb or verbal (1.4.1)
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན། Buddha taught the doctrine.
NOMINATIVE OBJECT of a verb of possession (1.4.2) or necessity (1.4.3)
ང་ལ་བུམ་པ་ཡོད། I have a pot.
མྱུ་གུ་ལ་ཆུ་དགོས། Sprouts need water.
TOPICAL NOMINATIVE (indicates subject matter, often followed by ནི་) (1.5)
དང་པོ་ནི། བློས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད། With respect to the first, that which is to be known by an object of an awareness is the definition of an object
Endings: སུ་ རུ་ ཏུ་ དུ་ ན་ ར་ ལ་
Basic translation: “to”, “in”, “at”
PLACE OF ACTIVITY (in, at) (2.1)
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ལ་ཆོས་བསྟན། Buddha taught the doctrine in India.
OBJECT of a verb or verbal (2.2)
གཟུགས་ལ་ལྟ། looking at the body.
DESTINATION of a verb of motion (to) (2.3.1)
ཙོང་ཁ་པ་ལྷ་སར་ཡོང་། Tsongkhapa came to Lhasa.
METAPHORICAL DESTINATION (2.3.2)
གཞན་རྣམས་ལ་རིགས་འགྲེ། The reasoning extends to others.
COMPLEMENT of a nominative verb (2.4)
ཐག་བཅད་པ་ལ་ཡིད་བརྟན་མེད་དུ་ཆུག [We] concede [our] decisions [as] lacking in reliability.
COMPLEMENT of an agentive verb (2.5)
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མར་ཤེས། [They] know all sentient beings as [their] mothers.
RECIPIENT (where benefit is not obvious) (2.6)
བླ་མ་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ། [They] offer worship to the guru.
ADVERBIAL IDENTITY (-ly) (2.7.1)
འགྱོགས་པོར་ཕྱིན། [She] went quickly.
EXISTENTIAL IDENTITY (-ly) (2.7.2)
ལམ་དེ་ནི་ཐར་པའ་རྒྱུར་མི་རུང་། The path is not admissible as a cause of liberation.
TRANSFORMED IDENTITY (-ly) (2.7.3)
སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར། The Buddha's sūtras were translated into Tibetan.
Endings: གིས་ ཀྱིས་ གྱིས་ འིས་ ཡིས་
Basic translation: “by”
AGENT of an agentive-nominative (3.1.1) or agentive-objective (3.1.2) verb
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ནོ། The Buddha taught the doctrine.
བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས། Bhadrapāla touched the feet of the Bhagavān.
INSTRUMENT of agentive (3.2.1, 3.2.2) or nominative verbs (3.2.3)
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ལམ་སྒྲུབ་ནས། Once the path has been achieved by means of effort ...
གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མིག་གིས་ལྟ། Others gaze with [their] eyes.
མ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་འཁོར། [One] cycles in saṃsāra through the force of ignorance.
REASON (3.3)
མོ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་པས་ལམ་བསྒྲུབ། Because she had effort, [she] achieved the path.
ADVERBIAL (-ly)
རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ། inherently established
ABSENCE
བདེན་པར་གྲུབ་པས་སྟོང་པ། empty of true establishment
CONJUNCTION (and, but) (said to be improper but frequently used)
མེད་པ་ཡིན་གྱིས། ... is nonexistent, but
INCLUSION (within)
རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ། included within the [psychophysical] continuum
Endings: སུ་ རུ་ ཏུ་ དུ་ ན་ ར་ ལ་
Basic translation: “for”
BENEFIT (for, to) (4.1)
སྨན་པས་ནད་པ་ལ་སྨན་སྟེར། The doctor gave medicine to the sick.
PURPOSE (in order to) (4.2)
འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུ་བསགས་དགོས། One must accumulate the causes to obtain the effect.
SUBJECT of a verb of necessity (4.3)
མྱུ་གུ་ལ་ཆུ་དགོས། Sprouts need water.
A. Endings: ལས་ ནས་
Basic translation: “from”
ORIGIN/SOURCE (5.1.1, 5.1.2)
བ་ལས་འོ་མ། [It is] milk from a cow.
རྩ་ཚིག་ལས་་་་ [As is said] in the root text ....
INSTRUMENTAL (5.2)
རྩོལ་བ་ལས་ཐོབ་པ། [It is] achieved through effort.
ISOLATION (5.3)
གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི། From among the three, the first is as follows ...
REMOVAL (5.4)
སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པ། Providing refuge from suffering.
COMPARISON (5.5)
དེ་ལས་ཆེ་བ། greater than that
INCLUSIVE sequence (5.6.1), locale (5.6.2), time (5.6.3): only ནས་
གཅིག་ནས་བརྒྱའི་བར། from one to one hundred
ལྷ་ས་ནས་རྒྱལ་རྩེའི་བར་དུ། from Lhasa to Gyantse
ཐོག་མ་མེད་པ་ནས། from beginningless time
REASON (5.7)
དུ་བ་ལས་མེར་ཤེས། Knowing [it] as fire due to smoke.
ADVERBIAL (-ly)
རེ་རེ་ནས། individually
GERUND marker
ཐོས་ནས་བསམ། Having heard [this], [he] thought [about it].
DISJUNCTIVE GERUND (whereas; although having been)
དེ་བདེ་བ་ཡིན་པ་ལས། Whereas that is bliss, ...
Endings: གི་ ཀྱི་ གྱི་ འི་ ཡི་
Basic translation: “of ”
POSSESSIVE (6.1.1)
རྒན་གྱི་དཔེ་ཆ། the teacher’s book
TYPE (between nouns) (6.1.2)
ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། king of doctrine
དེ་རིང་གི་ལས་ཀ t o d a y ’s work
FIELD OF ACTIVITY (of ) (6.1.3)
བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། king of Tibet
APPOSITIONAL (6.2.1)
དགོངས་འགྲེལ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་། Texts, the Saṃdhinirmocana, and so forth, ...
COMPOSITIONAL (of ) (6.2.2)
མདོའི་དཔེ་ཆ། a book of sūtras
METAPHORICAL (of ) (6.2.3)
སྙིང་རྗེའི་ཆུ། water of compassion
POSTPOSITIONAL (of ) (6.3)
དམར་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། because of being red
རང་གི་མདུན་དུ། in front of him
AGENTIVE (6.4.1)
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ། teachings of [i.e., by] the Buddha
OBJECTIVE (indicates object) (6.4.2)
བུམ་པའི་རྒྱུ pot’s cause
DESTINATION (6.4.3)
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ། path to enlightenment
SEPARATIVE (6.4.4)
ལམ་ལྔའི་གཉིས་པ། the second of five paths
རྒན་གྱི་མཆོག the supreme of teachers
ORIGIN (6.4.5)
སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས། the virtue of/from giving
ADJECTIVAL (6.5)
དམར་པོའི་རས་ཆ།red cloth
CLAUSE CONNECTIVE TO THE SUBJECT/AGENT (6.6.1)
སྣང་བའི་ཡུལ། the object that appears
ཆོས་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས། the Buddha who teaches the doctrine
CLAUSE CONNECTIVE TO THE OBJECT (6.6.2)
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས། the Dharma which was taught by the Buddha
CLAUSE CONNECTIVE TO THE QUALIFIER (6.6.3)
རྣལ་འབྱོར་པས་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་ཡུལ། a place where a yogi attains the Dharma
CLAUSE CONNECTIVE TO THE COMPLEMENT (6.6.4)
མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཆོས་ phenomena that are impermanent
CONJUNCTION/RHETORICAL CONTINUATIVE (and, but)
དེ་དམར་པོ་ཡིན་གྱི that is red, but ...
Endings: སུ་ རུ་ ཏུ་ དུ་ ན་ ར་ ལ་
Basic translation: “in,” “at”
PLACE OF DEPENDENCE (7.1)
རྩོལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། in dependence on effort
PLACE OF LIVING OR EXISTING (7.2.1)
བོད་ལ་རི་མང་པོ་ཡོད། There are many mountains in Tibet.
INCLUSION (7.2.2): བོད་མི་ལ་མཁས་པ་མང་པོ་ཡོད།
Among Tibetans there are many scholars.
POSSESSIVE (7.3)
ང་ལ་དཔེ་ཆ་ཡོད། I have a book.
TIME (7.4)
ཆུ་ཚོད་བདུན་པ་ལ་ལས་ཀ་བྱེད། [We] work at seven o’clock.
TOPICAL (7.5)
དང་པོ་ལ། གཟུགས་ལ་དབྱེ་ན། First, if forms are divided ...
REFERENCE (7.6)
དེ་ལ་གསུམ་ཡོད། Regarding that, there are three.
LOCATIVE ABSOLUTE (7.7)
རང་དོན་མ་རྫོགས་པར་་་ Without completing one’s own purpose ...
A. Endings: none – no explicit case ending but sometimes preceded by the particles ཀྱེ and ཀྭ་ཡེ་
Basic translation: “O,” “Hey”
Uses:
ཀྱེ་ལྷའི་ལྷ། O god of gods!
ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། O Śāriputra, consider this: ...